حقوق معلم و شاگرد از نظر امام سجاد (ع)
حق کسى که با علم ، تو را تربیت مى کند. این است که ، او را بزرگ بدارى ، وقار محضر او را نگاه دارى .
به کلامش خوب گوش بسپارى .به سوى او رو کنى ، صدایت را بر او بلند نگردانى .
اگر کسى از معلم تو سوالى پرسید، تو پاسخ ندهى ، تا معلم خود جواب گوید.
در مجلس او، با دیگرى سخن نگویى .
نزد او از دیگران ، غیبت نکنى .
اگر کسى از او، نزد تو بدگویى کرد، حریم او را پاس دارى . زشتى هاى او را بپوشانى . و نیکى هاى او را آشکار کنى .
با دشمن او همنشینى ننمایى ، و دوست او را دشمن ندارى .
چون چنین عمل کنى ، فرشتگان خداى عزوجل به نفع تو گواهى مى دهند، که تو او را براى خداى عزوجل خواستى . و براى خدا از محضر او کسب علم کردى . نه براى مردم .
و اما حق کسى که در علم ، زیر دست تو است .این است که :
بدانى خداى عزوجل ، در علمى که به تو بخشیده ، تو را قیم بر آنان قرار داده است . و از خزائن خود بر تو گشوده است .
پس اگر در تعلیم مردم بکوشى ، و با ایشان بدرفتارى ننمایى . و بر آنان دلتنگ نشوى ؛ خداى از فضل خود، بر تو زیاده مى کند.
و اما اگر علم خود را از مردم ، دریغ دارى ، یا با مردم هنگامى که از تو کسب دانش مى کنند، مهربان نباشى ، بر خداى عزوجل حق است که علم و نور علم را از تو سلب کند، و جایگاه تو را از دلها پایین بیاورد

حقوق عبادت از نظر امام سجاد (ع)
حق نماز، این است که :
بدانى راه یافتن به درگاه خداوند عزوجل است ، و تو در حال نماز در پیشگاه خداى عزوجل ایستاده اى ، چون این را دانستى ، چنان بایستى که یک بنده ذلیل ، کوچک ، مشتاق ، ترسان ، امیدوار، خائف ، بیچاره ، ملتمس ، مى ایستد. در پیشگاه بزرگى ، با آرامش و وقار که او را بزرگ مى دارد.
آنگاه ، با قلب خود به نماز رو کنى ، و آن را با حدود و حقوق آن ، به پاى دارى .
حق حج ، این است که :
بدانى در آن مهمان خداى خودت هستى ، و به سبب آن از گناهانت ، خود به سوى خداى عزوجل مى گریزى . به آن توبه ات پذیرفته است ، و آنچه خداى تعالى بر تو واجب ساخته ، انجام مى دهى .
حق روزه ، این است که :
بدانى آن قفلى است که خداى عزوجل بر زبانت ، گوشت چشمت ، شکمت و شهوتت زده ، تا بدان حجاب تو را از آتش بپوشاند.
اگر روزه را رها کردى ، پرده اى را که خدا بر تو کشیده دریده اى .
حق صدقه ، این است که :
بدانى صدقه ، ذخیره تو نزد پروردگار توست . و امانت توست که براى آن به گواه گرفتن نیاز ندارى .
و سپرده اى را که در پنهانى به امانت گزارده اى به آن مطمئن ترى ، تا آنچه که به آشکار امانت مى گزارى .
و بدانى که این صدقه در دنیا، بلاها و بیماریها را از تو دفع مى کند. و در آخرت ، آتش دوزخ را از تو دور مى دارد.