یکی گفت با صوفیی در صفا
ندانی فلانت چه گفت از قفا؟

بگفتا خموش، ای برادر، بخفت
ندانسته بهتر که دشمن چه گفت

کسانی که پیغام دشمن برند
ز دشمن همانا که دشمن ترند

کسی قول دشمن نیارد به دوست
جز آن کس که در دشمنی یار اوست

نیارست دشمن جفا گفتنم
چنان کز شنیدن بلرزد تنم

تو دشمن‌تری کاوری بر دهان
که دشمن چنین گفت اندر نهان

سخن چین کند تازه جنگ قدیم
به خشم آورد نیکمرد سلیم

ازان همنشین تا توانی گریز
که مر فتنهٔ خفته را گفت خیز

سیه چال و مرد اندر او بسته پای
به از فتنه از جای بردن به جای

میان دو تن جنگ چون آتش است
سخن‌چین بدبخت هیزم کش است
سعدی

حکمت ۲۳۶
زشتی دنیای حرام
(اخلاقی ، اعتقادی ) و درود خدا بر او، فرمود: به خدا سوگند این دنیای شما که به انواع حرام آلوده است، در دیده من از استخوان خوکی که در دست بیماری جذامی باشد، پست ‏تر است
حکمت ۲۳۷
اقسام عبادت
(عبادی ، معنوی ) و درود خدا بر او، فرمود: گروهی خدا را به امید بخشش پرستش کردند، که این پرستش بازرگانان است، و گروهی او را از روی ترس عبادت کردند که این عبادت بردگان است، و گروهی خدا را از روی سپاسگزاری پرستیدند و این پرستش آزادگان است.
حکمت ۲۳۸
مشکلات تشکیل خانواده
(اخلاقی ، اجتماعی ) و درود خدا بر او، فرمود: زن و زندگی ، همه ‏اش زحمت و دردسر است و زحمت بارتر اینکه چاره ‏ای جز بودن با او نیست«».
حکمت ۲۳۹
زشتی سستی و سخن چینی
(اخلاقی ، اجتماعی ) و درود خدا بر او، فرمود: هر کس تن به سستی دهد، حقوق را پایمال کند، و هر کس سخن چین را پیروی کند دوستی را به نابودی کشاند.
حکمت ۲۴۰
غصب و ویرانی
(اقتصادی ، سیاسی ) و درود خدا بر او، فرمود: سنگ غصبی در بنای خانه، مایه ویران شدن آن است.
(این سخن از رسول خدا نقل شده است، و اینکه سخن پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و علی علیه السّلام شبیه یکدیگرند جای شگفتی نیست برای اینکه هر دو از یک جا سر چشمه گرفته و در دو ظرف ریخته شده است).
حکمت های نهج البلاغه

امام صادق (ص) فرمود:
در حالی که موسی بن عمران با پروردگار خود عز و جل راز می گفت مردی را در سایه عرش خدا نگریست عرض کرد پروردگارا این کیست که در سایه عرش تو است ؟ فرمود اینست که به پدر و مادر خوشکردار بوده و سخن چینی نکرده است .

ای علی مبادا بی ‏لنگ به حمام بروی زیرا هر که برهنه به حمام در آید ملعونست هم آنکه بر او بنگرد و هم آنکه بر او بنگرند.

ای علی انگشتر بانگشت سبابه و میانه مکن زیرا قوم لوط باین دو انگشتر میکردند انگشت خرد را برهنه مگذار.

ای علی به راستی خدا را خوش آید از بنده‏ اش گاهی که بگوید: پروردگارا مرا بیامرز زیرا گناهان را جز تو نیامرزد خدا میفرماید، فرشته‏ هایم این بنده من دانسته که جز من گناهان را نیامرزد، گواه باشید که من او را آمرزیدم.

ای علی از دروغ بپرهیز زیرا دروغ رو سیاهی آرد و سپس نزد خدا کذاب نوشته شود و به راستی که راستی رو سفیدی آورد و نزد خدا راستگو نوشته شود و بدان که راستی مبارک است و دروغ شوم است.

ای علی از غیبت و سخن چینی بر حذر باش زیرا غیبت روزه را بشکند و سخن چینی مایه شکنجه در گور است.
ای علی بخدا سوگند دروغ مخور و بدون لزوم سوگند راست هم یاد مکن و خدا را در معرض سوگند خویش میاور زیرا خدا بکسی که به نامش سوگند دروغ بخورد رحم نکند و رعایت او را ننماید
. ای علی غم روزی فردا مخور زیرا روزی هر فردائی میرسد.

ای علی از لجبازی بپرهیز که آغازش نادانی و انجامش پشیمانی است.
ادامه نوشتار »

ای علی مبادا بی ‏لنگ بحمام بروی زیرا هر که برهنه بحمام در آید ملعونست هم آنکه بر او بنگرد و هم آنکه بر او بنگرند.
************************

ای علی انگشتر بانگشت سبابه و میانه مکن زیرا قوم لوط باین دو انگشتر میکردند انگشت خرد را برهنه مگذار.
************************
ای علی راستی خدا را خوش آید از بنده‏ اش گاهی که بگوید: پروردگارا مرا بیامرز زیرا گناهان را جز تو نیامرزد خدا میفرماید، فرشته هایم این بنده من دانسته که جز من گناهان را نیامرزد، گواه باشید که من او را آمرزیدم.
************************
ای علی از دروغ بپرهیز زیرا دروغ رو سیاهی آرد و سپس نزد خدا کذاب نوشته شود و راستی که راستی رو سفیدی آورد و نزد خدا راستگو نوشته شود و بدان که راستی مبارک است و دروغ شوم است.
************************
ای علی از غیبت و سخن چینی بر حذر باش زیرا غیبت روزه را بشکند و سخن چینی مایه شکنجه در گور است. ای علی به خدا سوگند دروغ مخور و بدون لزوم سوگند راست هم یاد مکن و خدا را در معرض سوگند خویش میاور زیرا خدا بکسی که بنامش سوگند دروغ بخورد رحم نکند و رعایت او را ننماید. ای علی غم روزی فردا مخور زیرا روزی هر فردائی میرسد.
************************************************
ای علی از لجبازی بپرهیز که آغازش نادانی و انجامش پشیمانیست.
************************
ای علی مسواک کردن را باش زیرا مسواک کردن پاکی دهان و رضای پروردگار و روشنی دیده است و خلال کردن تو را محبوب فرشته‏ ها سازد زیرا فرشته‏ ها از گند دهان کسی که پس از خوردن خلال نکند در آزارند.
************************
ای علی خشم مکن و چون بخشم شدی بنشین و در نیروی پروردگار بر بنده‏ ها بیندیش و بر بردباری او از آنان و چون بتو گفته شود از خدا بپرهیز خشمت را بدور افکن و به بردباری برگرد.
************************
ای علی هر آنچه بر خود خرج کنی قصد خدا کن تا نزد خدا برای تو ذخیره گردد.
************************
ای علی با خانواده و با همسایه‏ ها و هر که معاشرت و گفتگو کنی خوش خلق باش تا نزد خدا بلند پایه نوشته شوی .
************************
ای علی هر چه برای خود نخواهی برای دیگری مخواه و هر چه برای خود میخواهی برای برادرت هم بخواه تا در حکم خود عادل باشی و در عدل خود دادگر باشی پیش اهل آسمانها محبوب گردی در دل اهل زمین جای دوستان را بگیری
تحف العقول