حکمت ۲۸۶
سرانجام خوشیها
(سیاسی، اجتماعی) و درود خدا بر او، فرمود: مردم چیزی را نگفتند خوش باد، جز آن که روزگار، روز بدی را برای او تدارک دید.
****************
حکمت ۲۸۷
مشکل درک قضا و قدر
(اعتقادی) و درود خدا بر او، فرمود: (از قدر پرسیدند، پاسخ داد:) راهی است تاریک، آن را میپمایید، و دریایی است ژرف، وارد آن نوشید، و رازی است خدایی، خود را به زحمت نیندازید.
****************
حکمت ۲۸۸
جهل و خواری
(علمی) و درود خدا بر او، فرمود: هر گاه خدا بخواهد بنده ای را خوار کند، دانش را از او دور سازد.
****************
حکمت ۲۸۹
الگوی کامل انسانیّت
(اخلاقی، اجتماعی، تربیتی) و درود خدا بر او، فرمود: در گذشته برادری دینی داشتم«» که در چشم من بزرگ مقدار بود چون دنیای حرام در چشم او بی ارزش مینمود، و از شکم بارگی دور بود، پس آنچه را نمییافت آرزو نمیکرد، و آنچه را مییافت زیاده روی نداشت. در بیشتر عمرش ساکت بود، امّا گاهی که لب به سخن میگشود بر دیگر سخنوران برتری داشت، و تشنگی پرسش کنندگان را فرو مینشاند. به ظاهر ناتوان و مستضعف مینمود، امّا در برخورد جدّی چونان شیر پیشه میخروشید، یا چون مار بیابانی به حرکت در میآمد. تا پیش قاضی نمیرفت دلیلی مطرح نمیکرد، و کسی را که عذری داشت سرزنش نمیکرد، تا آن که عذر او را میشنید، از درد شکوه نمیکرد، مگر پس از تندرستی و بهبودی، آنچه عمل میکرد میگفت، و بدانچه عمل نمیکرد چیزی نمیگفت، اگر در سخن گفتن بر او پیشی میگرفتند در سکوت مغلوب نمیگردید.
و بر شنیدن بیشتر از سخن گفتن حریص بود. اگر بر سر دو راهی دو کار قرار میگرفت، میاندیشید که کدام یک با خواسته نفس نزدیکتر است با آن مخالفت میکرد، پس بر شما باد روی آوردن به اینگونه از ارزشهای اخلاقی، و با یکدیگر در کسب آنها رقابت کنید، و اگر نتوانستید، بدانید که به دست آوردن برخی از آن ارزشهای اخلاقی بهتر از رها کردن همه است.
****************
حکمت ۲۹۰
مسؤولیّت نعمتها
(اعتقادی، اخلاقی) و درود خدا بر او، فرمود: اگر خدا بر گناهان وعده عذاب هم نمیداد، لازم بود به خاطر سپاسگزاری از نعمتهایش نافرمانی نشود.
اردیبهشت 23