امام صادق علیه السلام فرمود: مرگ هیچ کس نزد شیطان محبوب‏تر از مرگ عالم نیست
اصول کافی جلد ۱ باب مردن علما روایت ۱
*********************************
مام صادق علیه السلام فرمود چون مؤمن عالمی بمیرد، رخنه ‏ای در اسلام افتد که چیزی آن را نبندند

شرح :
صدرالمتألهین فرماید (((در اینجا اشکالی هست و آن این است ممکن است فقیهی بمیرد و به جای او یک یا چند فقیه دیگر آیند که رخنه اسلام بوجود آنها بسته شود (در صورتی که در روایت فرمود: چیزی این رخنه را نبندد) و ممکن است از این اشکال جواب داد به اینکه الف و لام در (((المؤمن الفقیه))) جنسی باشد و ثابت است که ارتفاع طبیعت به رفع تمام افراد آن است هچنین است حکم مردن زیرا که آن عدم است ))). بنابر جواب ایشان معنی روایت این است اگر تمام فقها مردند رخنه جبران ناپذیری در اسلام افتاده است در صورتی که انصافا چنین احتمال بسیار ضعیف و از سیاق عبارت به دور است، در این باره با بعضی از فضلاء معاصر گفتگو می ‏کردم، آنها با اقرار به ضعف آن احتمال می ‏گفتند اگر عالمی جانشین عالم دیگر شود او خود وجودی مستقل است و رخنه مرگ فقیه سابق را جبران نکرده است، گفتم بنابراین معنی روایت این است که فقیه سابق برای اسلام اثری داشت با مرگ او آن اثر از بین رفت پس اینکه توضیح واضح است و از دائره احادیث و روایات به دور می ‏باشد، آنچه به نظر قاصر من می ‏رسد این است که چیزهائی که سبب بقاء و تقویت اسلام است مانند مسجد و مدرسه مؤذن و سرباز حافظ مرز در تأثیر تقویت اسلام به پای فقیه نرسد یعنی هر یک از آنها از بین برود دیگری جانشین آن شود آن رخنه را جبران کند جز وجود فقیه که رخنه مرگش را جبران آنها نکند این روایت تنها در مقام بیان این معنی است و نظری به صورت وجود فقیهی سابق ندارد زیرا که واضح است که در آنصورت جبران رخنه حتمی است مثلا مهندسی با سنگ و آهن و سیمان سدی می ‏سازد ولی برای استحکام بیشتر سد فلز و ماده نفیسی هم پیدا می ‏کند و در آن بکار می ‏برد اگر آن به نگهبانان سد بگوید: فلزی در این سد بکار بردم که اگر از بین رفت چیزی جای آن را نمی ‏گیرد، معنی سخنش این است که مصالح ساختمانی دیگر جای آن را نمی ‏گیرد مگر اینکه دوباره خود آن پیدا شود.
اصول کافی جلد ۱ باب مردن علما روایت ۲
*********************************
امام زین العابدین علیه‏السلام می ‏فرمود: زود مردن و کشته شدن ما خانواده را گفتار خدا بر من گوارا می ‏کند (۴۱ سوره‏۱۳) (((مگر نمی ‏بینند که ما بر زمین در آئیم و از اطرافش کاهش دهیم))) کاهش اطراف زمین همان از دست رفتن علماست
اصول کافی جلد ۱ باب مردن علما روایت ۶
*********************************