محمد بن عبید گوید: به حضرت رضا(ع) نامه نوشتم و درباره دیدن خدا و آنچه عامه و خاصه روایت کرده اند سؤال کردم و خواستم که این مطلب را برایم شرح دهد، حضرت به خط خود نوشت: همه اتفاق دارند و اختلافی میان آنها نیست که شناسائی از راه دیدن ضرروی و قطعی است، پس اگر درست باشد که خدا به چشم دیده شود قطعا شناختن او حاصل شود، آن گاه این شناخت بیرون از این نیست که یا ایمان است و یا ایمان نیست، اگر این شناسایی از راه دین ایمان باشد پس شناسائی در دنیا که از راه کسب دلیل است ایمان نباشد زیرا این شناسایی ضد آن است و باید در دنیا مؤمنی وجود نداشته باشد زیرا ایشان خدا عز ذکره را ندیده اند و اگر شناسائی از راه دیدن ایمان نباشد، شناسائی از راه کسب دلیل بیرون از آن نیست که یا در معاد نابود شود و نباید نابود شود (و یا نابود نشود،) این دلیل است بر اینکه خدای عز وجل به چشم دیده نشود زیرا دیدن به چشم به آنچه گفتیم میرسد.
اصول کافی جلد ۱ باب ابطال دیدن خدا روایت ۳
شرح :
هر چند استدلال در روایت سابق با وجود قوت و استحکامش ساده و روشن بود استدلال در این روایت مشکل و پیچیده است به طوریکه فهم آن برای شارحین ایجاد صعوبت کرده است، ولی سخن غواص بحار احادیث علامه مجلسی(ره) در این میان بسیار متین و پسندیده است، آن مرحوم در بیان حدیث سه قول از شارحین و ناظرین در این حدیث را نقل میکند و خودش قول اول را نزدیکتر به افهام میداند قول دوم گوینده اش معلوم نیست و قول سوم رفتار مرحوم ملاصدر است که مجلسی(ره) از آن تعبیر به ما حققه بعض الا فاضل میکند و در آخر میگوید: شاید در زمان امام علیهالسلام مقدماتی بین دو طرف مجادله برای الزام بوده است که ما آن را نمیدانیم چنانچه در بیشتر اخبار چنین است، اینک بیان قول اول: شناسائی خدا از راه اکتساب دلیل و راهنمائی قرآن و حدیث به این نتیجه میرسد که خدا جسم نیست، مانند ندارد پس دیدنش به چشم محال است و اگر فرض شود کسی او را به چشم ببیند قطعا او را نشناخته است ولی این شناسائی مخالف و ضد شناسائی از راه دلیل است، پس اگر دیدن به چشم ایمان باشد شناسائی از راه دلیل ایمان نیست در صورتی قرآن ایشان را مؤمن خوانده و اگر ایمان نباشد ایمان اکتسابی در قیامت یا از بین میرود و یا نمیرود و هر دو باطل است زیرا اگر از بین برود مخالف اجماع است که ایمان ثابت از دلیل که در دنیا حاصل شده در آخرت محال است از بین برود و اگر از بین نرود با ایمان از راه دیدن به چشم