حکمت ۱۲۱
ارزیابی عمل ها
(اخلاقی ) و درود خدا بر او، فرمود: چقدر فاصله بین دو عمل دور است: عملی که لذّتش می رود و کیفر آن می ماند، و عملی که رنج آن می گذرد و پاداش آن ماندگار است
حکمت ۱۲۲
عبرت از مرگ یاران
(اخلاقی ، اجتماعی ) و درود خدا بر او، فرمود: (در پی جنازهای می رفت و شنید که مردی می خندد.) گویی مرگ بر غیر ما نوشته شده، و حق جز بر ما واجب گردید، و گویا این مردگان مسافرانی هستند که به زودی باز می گردند، در حالی که بدنهایشان را به گورها می سپاریم، و میراثشان را می خوریم. گویا ما پس از مرگ آنان جاودانهایم آیا چنین است، که اندرز هر پند دهندهای از زن و مرد را فراموش می کنیم و خود را نشانه تیرهای بلا و آفات قرار دادیم
حکمت ۱۲۳
الگوهای کامل انسانیّت
(اخلاقی ) و درود خدا بر او، فرمود: خوشا به حال آن کس که خود را کوچک می شمارد، و کسب و کار او پاکیزه است، و جانش پاک، و اخلاقش نیکوست، که ما زاد بر مصرف زندگی را در راه خدا بخشش می کند، و زبان را از زیاده گویی باز می دارد و آزار او به مردم نمی رسد، و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم او را کفایت کرده، بدعتی در دین خدا نمی گذارد.
(برخی حکمت ۱۲۳ و ۱۲۲ را از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نقل کرده اند)
حکمت ۱۲۴
روانشناسی زن و مرد
(علمی ، اخلاقی ) و درود خدا بر او، فرمود: غیرت زن، کفر آور، و غیرت مرد نشانه ایمان اوست.
حکمت ۱۲۵
امام و شناساندن اسلام
(معنوی ، اعتقادی ) و درود خدا بر او، فرمود: اسلام را چنان می شناسانم که پیش از من کسی آنگونه معرّفی نکرده باشد. اسلام همان تسلیم در برابر خدا و تسلیم همان یقین داشتن، و یقین اعتقاد راستین، و باور راستین همان اقرار درست، و اقرار درست انجام مسئولیّتها، و انجام مسئولیّتها همان عمل کردن به احکام دین است.
حکمت ۱۲۶
شگفتی ضدّ ارزشها
(اخلاقی ، اجتماعی ، اعتقادی ) و درود خدا بر او، فرمود: در شگفتم از بخیل: به سوی فقری می شتابد که از آن می گریزد، و سرمایهای را از دست می دهد که برای آن تلاش می کند. در دنیا چون تهیدستان زندگی می کند، امّا در آخرت چون سرمایهداران محاکمه می شود. و در شگفتم از متکبّری که دیروز نطفهای بی ارزش، و فردا مرداری گندیده خواهد بود و در شگفتم از آن کس که آفرینش پدیدهها را می نگرد و در وجود خدا تردید دارد و در شگفتم از آن کس که مردگان را می بیند و مرگ را از یاد برده است، و در شگفتم از آن کس که پیدایش دوباره را انکار می کند در حالی که پیدایش آغازین را می نگرد، و در شگفتم از آن کس که خانه نابود شدنی ، را آباد می کند امّا جایگاه همیشگی را از یاد برده است.
حکمت ۱۲۷
نکوهش از سستی در عمل
(اخلاقی ) و درود خدا بر او، فرمود: آن کس که در عمل کوتاهی کند، دچار اندوه گردد، و آن را که از مال و جانش بهرهای در راه خدا نباشد خدا را به او نیازی نیست.
حکمت ۱۲۸
تأثیر عوامل زیست محیطی در سلامت
(عملی ، بهداشتی ) و درود خدا بر او، فرمود: در آغاز سرما خود را بپوشانید، و در پایانش آن را دریابید، زیرا با بدنها همان می کند که با برگ درختان خواهد کرد: آغازش می سوزاند، و پایانش می رویاند.«»
حکمت ۱۲۹
شناخت عظمت پروردگار
(اعتقادی ) و درود خدا بر او، فرمود: بزرگی پروردگار در جانت، پدیدهها را در چشمت کوچک می نمایاند.
حکمت ۱۳۰
توجّه به فنا پذیری دنیا
(اخلاقی ، معنوی ) و درود خدا بر او، فرمود: (امام علیه السّلام، وقتی از جنگ صفّین برگشت و به قبرستان پشت دروازه کوفه رسید رو به مردگان کرد.) ای ساکنان خانه های وحشت زا، و محلّه های خالی و گروهای تاریک، ای خفتگان در خاک، ای غریبان، ای تنها شدگان، ای وحشت زدگان، شما پیش از ما رفتید و ما در پی شما روانیم، و به شما خواهیم رسید. امّا خانه هایتان دیگران در آن سکونت گزیدند و امّا زنانتان با دیگران ازدواج کردند، و امّا اموال شما در میان دیگران تقسیم شد این خبری است که ما داریم، حال شما چه خبر دارید (سپس به اصحاب خود رو کرد و فرمود) بدانید که اگر اجازه سخن گفتن داشتند، شما را خبر می دادند که: بهترین توشه، تقوا است.
قصار الحکم نهج البلاغه ۱۲۱ تا ۱۳۰